Six meditation techniques directly from Yoga Sutras - for beginners

Saturday, March 23, 2024

Interesting facts from Valmiki Ramayana

Interesting facts from Valmiki Ramayana

1. Adhwamedha Yajna was followed by Putrakameshti 

In popular stories, we generally hear that King Dasharatha performed Putrakameshti and we do not hear much about Ashwamedha Yajna.

In Valmiki Ramayana, King Dasharatha first performed Adhwamedha Yajna and then performed Putrakameshti.

"Yajna" is an elaborate ritual involving everyone in the society. Yajna involved both actual sacrifice of animals (yajna-pashu) and symbolic sacrifice. Many Yajnas didn't involve animal sacrifice at all. Ashwamedha Yajna is a year-long ritual and the yajna-pashu I.e. horse was sacrificed at the end.

Whereas, "ishti" is a short ritual involving only family members of yajamana (the sponsor & performer of Yajna). Ishti was specific to the desire of Yajamana and in Ramayana Dasharatha performed "putrakameshti" i.e ritual to fulfill desire for having children.

King Dasharatha in consultation with his ministers decides to perform Yajna and Rishi Rishyashringa who presided over the "yajna", advises the king to perform "ishti" at the end to fulfill his desire to have children.

In the next write-up we will discuss the second interesting fact: two stories of Rishyashringa Rishi.

Madhwesh K
Vedic Tribe


2. Two stories of Rishyashringa Rishi.

Rishyashringa was born to Vibhandaka Rishi and was raised in seclusion. He was raised as a great Vedic scholar but wasn't exposed to worldly affairs. When he was a teenager, King Romapada required him to preside over a Yajna but feared the wrath of Vibhandaka. So, courtesans of his kingdom lured Rishyashringa to come to the kingdom and marry Romapada's daughter shantha. Then he presided over Romapada's Yajna and made it a success.

The same story appears in Valmiki Ramayana as well as Vyasa Mahabharata. The story in Ramayana is short and the story in Mahabharata is elaborate. Apart from a few differences, both the stories are narrated in the same way.

Ramayana's story is a narration but Mahabharata's story is an exposition of human emotions. For example, when courtesans entice Rishyashringa, he explains his experience to Vibhandaka in the most innocent way. This involves human's disposition while they interact with any new environment.

The same Rishyashringa presides over King Dasharatha's Ashwamedha Yajna and advises the king to perform Putrakameshti to fulfill his desire to have children.

In the next write-up we will discuss the third interesting fact: the greatness of King Janaka.

Madhwesh K
Vedic Tribe


3. The greatness of King Janaka

In popular stories we hear about King Janaka as the father of Seeta and apart from this fact we hear very little about him.

In Bhagavad Gita Lord Krishna praises King Janaka as an ideal Karma Yogi. Being a king he involved in all worldly affairs and Vedic rituals. Yet he remained detached from them all and appeared like a Rishi. He performed his duties for the benifit of the world outside and for the love of almighty inside. He attained his divinity in the path of action (Karma Yoga) whether it be worldly affairs or Vedic rituals.

He patronized all Rishis, scholars and all kinds of intellectuals of his time. His name appears in Upanishads narrating stories of his regular Vedic congregations. 

Janaka was also a very close friend of Dasharatha and the first invitation for Dasharatha's Ashwamedha was given to Janaka out the utmost respect her commanded among his contemporaries.

In the next write-up we will discuss the fourth interesting fact: Avathara, Amsha & Avesha.

Madhwesh K
Vedic Tribe

— 

4. Avathara, Amsha & Avesha

In Vedic tradition, "avatara" means incarnation of God. In Valmiki Ramayana, Rama is the incarnation of Lord Vishnu. For ordinary humans, the Lord appears to be born with mortal body (bhautika sharisha) but for the ones who have attained "sidhhi" it is evident that the Lord is present as-is (i.e. as the primordial divine being).

In Christianity, Jesus is considered "God incarnate"; i.e. God is born in the mortal body as Jesus of Nazareth. 

In Bengal's bhakti tradition, which can be prominently found in ISKCON movement, Lord Krishna is considered "poorna-avatara" and others (including Rama) are considered "amsha-avatar". Here, "Amsha" is considered "a part of the almighty" and accordingly Krishna is Vishnu as-is and Rama (and others) are parts of Lord Vishnu. 

However, in “tatvavada” all avatars of Lord Vishnu is considered poorna-amsha-avatar; i.e., in all avatars including Rama, the almighty is present in his complete divinity and there is no difference between the original form of the almighty & avatara forms. Only to the eyes of lay people, the almighty appears mortal.

In Vishishta-advaita tradition, jeevatma and Paramatma have "amsha-amshi" relationship; i.e. Paramatma is "Amsha" (complete being) and jeevatma is it's "amshi" (parts of the complete being). 

"Avesha" is just a special influence which the almighty exercises on a particular jeevatma to get a mighty devine task done. For example, in puranas, Adi Shesha incarnates as "Nara" and Lord Vishnu incarnates as "Narayana". They both ("Nara-Narayana") perform a great penance to and today they are worshipped together in Badarinath. In this case, “Nara” is considered to have Narayana’s “avesha”. I.e., Narayana exercise his influence on Nara so that he also can perform such a great task alongside the almighty Narayana. Such an instance of “avesha” is not found in Valmiki Ramayana.

In the next write-up we will discuss the fifth interesting fact: Backstory of “Tataka”.

Madhwesh K
Vedic Tribe

— 

5. Backstory of “Tataka”

In popular stories we hear Lord Rama slaying a “rakshsi” called “tataka” to protect sages and the “yajna” they were performing.

In Valmiki Ramayana, before Rama engages with “tataka”, Rishi Vishwamitra narrates a backstory of “tataka”.

After crossing river Ganga, Rama, Lakshmana & Vishwamitra enter a dense forest and out of curiosity Rama asks about the forest. Vishwamitra narrates that - when Indra slayed Vritrasura, he contracted “brahma-hatya” sin and to get rid of the same, he was showered with holy water in the place where this dense forest stands today. Because he got rid of the curse, he blessed this place to prosper and it prospered accordingly spawning two major cities. 

Tataka was originally a “yaksha” and she was the daughter of “Suketu”. But due to her hostility towards sage Agastya, she was cursed by the sage to be a “rakshasi”. She continued her hostility towards everyone else and the said two major cities fell victim to her hostility. Overtime people deserted the city and a dense forest grew in its place.

After this story, Rama engages with “tataka” and hesitates to kill her at first. After witnessing her evil rage slays her with the help of Laxmana.

In our next write-up, we will discuss the 6th interesting fact: 

Madhwesh K
Vedic Tribe


Saturday, March 9, 2024

ಧ್ಯಾನಕ್ಕಾಗಿ ಉಪನಿಷತ್ತುಗಳಿಂದ ಎಂಟು ವಿದ್ಯೆಗಳು


ಧ್ಯಾನಕ್ಕಾಗಿ ಉಪನಿಷತ್ತುಗಳಿಂದ ಎಂಟು ವಿದ್ಯೆಗಳು

ಪರಿಚಯ

"ವಿದ್ಯಾ" ಎಂಬ ಪದವು "ವಿದ್" ಎಂಬ ಮೂಲದಿಂದ ಬಂದಿದೆ, ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. 

ಆದರೆ, ವೈದಿಕ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ "ವಿದ್ಯಾ" ಎಂಬುದು ಬರೇ ತಿಳುವಳಿಕೆ ಆಗಿರದೇ, "ಧ್ಯಾನದ ಮೂಲಕ ಪಡೆದ ಜ್ಞಾನ" ಎಂದಾಗುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ನಾವು ಯಾವುದೇ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಧ್ಯಾನಿಸುವಾಗ ಆವಿಷ್ಕರಿಸುವ ಆನುಭಾವಿಕ ಸತ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಉಪನಿಷತ್ತುಗಳು ಧ್ಯಾನಿಸಲು ಸಾಧಕನಿಗಾಗಿ ಅನೇಕ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ವಿಷಯಗಳನ್ನು "ವಿದ್ಯಾ" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಅವುಗಳು ಉಪನಿಷತ್ತಿನ ಋಷಿಗಳ ಧ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಆವಿಷ್ಕಾರಗೊಂಡ ಆನುಭಾವಿಕ ಸತ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ವೈದಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ, ಅಂತಹ ಮೂವತ್ತೆರಡು ವಿದ್ಯೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳು ಛಾಂದೋಗ್ಯ ಉಪನಿಷತ್, ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ ಉಪನಿಷತ್, ತೈತ್ತಿರೀಯ ಉಪನಿಷದ್ ಮತ್ತು ತಲವಕಾರ ಉಪನಿಷತ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡಿಕೊಂಡಿವೆ.

ಈ ಪರಿಚಯಾತ್ಮಕ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಅಂತಹ ಎಂಟು ವಿದ್ಯೆಗಳನ್ನು ನಿಮಗೆ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲು ವೇದಿಕ್ ಟ್ರೈಬ್ ಗೆ ಸಂತೋಷವಾಗಿದೆ: (1) ಗಾಯತ್ರಿ ವಿದ್ಯೆ, (2) ಅಕ್ಷಿ ವಿದ್ಯೆ, (3) ಪುರುಷ ವಿದ್ಯೆ, (4) ಪ್ರಾಣಾಗ್ನಿಹೋತ್ರ ವಿದ್ಯೆ, (5) ಉದ್ಗೀತ ವಿದ್ಯೆ, (6) ಪಂಚಾಗ್ನಿ ವಿದ್ಯೆ, (7) ಆನಂದಮಯ ವಿದ್ಯೆ, ಮತ್ತು (8) ದಹರ ವಿದ್ಯೆ.

ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಕುತೂಹಲವನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕುವುದು ನಮ್ಮ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ, ಇದರಿಂದ ನೀವು ವೈದಿಕ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುತ್ತೀರಿ ಮತ್ತು ನಿಮ್ಮ ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೀರಿ ಎಂಬ ಆಶಯ ನಮಗಿದೆ.

ನಮ್ಮ ಮುಂದಿನ ಬರಹದಲ್ಲಿ ನಾವು ಧ್ಯಾನದ ಮೊದಲ ವಿಷಯವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತೇವೆ: “ಗಾಯತ್ರಿ ವಿದ್ಯೆ".

ಮಧ್ವೇಶ ಕೆ
ವೇದಿಕ್ ಟ್ರೈಬ್

— 

1. ಗಾಯತ್ರಿ ವಿದ್ಯೆ

ಗಾಯತ್ರಿ ವಿದ್ಯೆಯಲ್ಲಿ, ಗಾಯತ್ರಿ ಮಂತ್ರದ ಅರ್ಥವನ್ನು ಧ್ಯಾನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಋಗ್ವೇದದ 3.62.10 ರಲ್ಲಿನ ಮಂತ್ರ:

ತತ್ಸವಿತುರ್ವರೇಣ್ಯಮ್ ।
ಭರ್ಗೋದೇವಸ್ಯ ಧೀಮಹಿ ।
ಧಿಯೋ ಯೋ ನ: ಪ್ರಚೋದಯಾತ್||

ಮೊದಲ ಸಾಲು "ಪರಬ್ರಹ್ಮನ" ಗುಣವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ; ಎರಡನೆಯ ಸಾಲು ಇದನ್ನು ಧ್ಯಾನಿಸುವ ದೀಕ್ಷೆಯಾಗಿದೆ; ಮತ್ತು ಮೂರನೇ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಅದರ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವಂತೆ ಕೋರಲಾಗಿದೆ.

ಪರಬ್ರಹ್ಮನ ಲಕ್ಷಣವೆಂದರೆ ಅದು ಇಡೀ ಸೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ವ್ಯಾಪಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಹಾಗೆಯೇ ಮೀರಿಯೂ ಇದೆ. ವೈದಿಕ ವಾಂಗ್ಮಯವು ಪರಬೃಹ್ಮನ ಇಂತಹ ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತವೆ. ಇವು ಸಾಧಕರ ಧ್ಯಾನಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಸಾಧಕರು ಇದರಿಂದ ತಮ್ಮ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಪರಬ್ರಹ್ಮನಲ್ಲಿ ಏಕಾಗ್ರಗೊಳಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಬೇಕು.

ಈ ಸರಳ ಅರ್ಥದ ಹೊರತಾಗಿ ಗಾಯತ್ರಿ ಮಂತ್ರಕ್ಕೆ ಅನೇಕ ಇತರ ನಿಗೂಢ ಅರ್ಥಗಳೂ ಇವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಮಂತ್ರದ ಮೂರು ಸಾಲುಗಳು ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಮೂರು ಸ್ಥಿತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಮೀಕರಣ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಪುರುಷ ಸೂಕ್ತದ ಮೂರು ವಿಭಾಗಗಳಿಗೆ, ವೈದಿಕ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುವ ಮೂರು ಪ್ರಕಾರಗಳಿಗೆ (ಪದ್ಯ, ಗದ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತ)... ಇತ್ಯಾದಿಯಾಗಿ ಸಮೀಕರಣ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ನೀವು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅಭ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಕರಾಗಿದ್ದಲ್ಲಿ, ನೀವು ಗಾಯತ್ರಿ ಮಂತ್ರದ ಸರಳ ಅರ್ಥವನ್ನು ಧ್ಯಾನಿಸುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಕ್ರಮೇಣ ಗಾಯತ್ರಿ ವಿದ್ಯೆಯ ಭಾಗವಾದ ನಿಗೂಢ ಅರ್ಥಗಳನ್ನೂ ತಿಳಿದು ಧ್ಯಾನಿಸಬಹುದು.

ನಮ್ಮ ಮುಂದಿನ ಬರಹದಲ್ಲಿ, ನಾವು ಧ್ಯಾನಿಸಬೇಕಾದ ಎರಡನೆಯ ವಿಷಯವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತೇವೆ; ಅಂದರೆ "ಅಕ್ಷಿ ವಿದ್ಯೆ".

ಮಧ್ವೇಶ ಕೆ
ವೇದಿಕ್ ಟ್ರೈಬ್

— 

2. ಅಕ್ಷಿ ವಿದ್ಯೆ

ಅಕ್ಷಿ ವಿದ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಕಣ್ಣುಗಳಿಂದ ದೊರೆಯುವ ಆನುಭಾವಿಕ ಸತ್ಯವನ್ನು ಧ್ಯಾನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಅಕ್ಷಿ ವಿದ್ಯೆಯನ್ನು ಮೂರು ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳಿಂದ ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು: ಆದಿಭೌತಿಕ, ಆದಿದೈವಿಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ.

ನಮ್ಮ ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಮುಚ್ಚಿದಾಗ, ನಾವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಚಲಿಸುವ ಮೋಡಗಳಂತೆ, ಬೆಳಕಿನ ಚುಕ್ಕೆಗಳಂತೆ, ಬಿಳಿ ಹೊಳಪುಗಳು, ಹಿಮ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸುತ್ತೇವೆ. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ಫಾಸ್ಫೇನ್ಸ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ನರವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಧ್ಯಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲು ಇದನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಇದು ಅಕ್ಷಿ ವಿದ್ಯೆಯ ಆದಿಭೌತಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವಾಗಿದೆ.

ವೈದಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ, ಕಣ್ಣು ಪ್ರಮುಖ ಅಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದಕ್ಕೆ ಅನೇಕ ಅಭಿಮಾನಿ ದೇವತೆಗಳಿದ್ದಾರೆ (ಉದಾ. ಸೂರ್ಯ, ಚಂದ್ರ, ಇಂದ್ರ, ಶಚಿ ಇತ್ಯಾದಿ). ಇವರಲ್ಲಿ, ಸೂರ್ಯ ಪ್ರಧಾನ ದೇವತೆ ಮತ್ತು ಇವನ ಪ್ರೀತಿಗಾಗಿ ಋಗ್ವೇದದ "ಸೂರ್ಯ-ಸೂಕ್ತ", ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣದ "ಆದಿತ್ಯಹೃದಯಂ" ಅಥವಾ ಸೂರ್ಯನಿಗೆ ಮೀಸಲಾದ ಇತರ ಸ್ತೋತ್ರಗಳನ್ನು ಧ್ಯಾನಿಸಬಹುದು. ಹಾಗೆಯೇ ಕಣ್ಣುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಇತರ ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಸೂಕ್ತಗಳು ಅಥವಾ ಶ್ಲೋಕಗಳನ್ನು ಸಹ ಧ್ಯಾನಿಸಬಹುದು. ಇದು ಅಕ್ಷಿ ವಿದ್ಯೆಯ ಅಧಿದೈವಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವಾಗಿದೆ.

ಮಾಂಡೂಕ್ಯ ಉಪನಿಷತ್ತಿನಲ್ಲಿ, ಕಣ್ಣುಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವ ಪರಬ್ರಹ್ಮನನ್ನು "ವಿಶ್ವ" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪರಬ್ರಹ್ಮನ ಈ ಅಂಶವನ್ನು ಧ್ಯಾನಿಸುವುದು ಅಕ್ಷಿ ವಿದ್ಯೆಯ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವಾಗಿದೆ.

ನಮ್ಮ ಮುಂದಿನ ಬರಹದಲ್ಲಿ, ನಾವು ಧ್ಯಾನಿಸಬೇಕಾದ ಮೂರನೇ ವಿಷಯವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತೇವೆ; ಅಂದರೆ "ಪುರುಷ ವಿದ್ಯೆ".

ಮಧ್ವೇಶ ಕೆ
ವೇದಿಕ್ ಟ್ರೈಬ್

—- 

3. ಪುರುಷ ವಿದ್ಯೆ

ಪುರುಷ ವಿದ್ಯೆಯಲ್ಲಿ, ಮಾನವನ ಜೀವಿತಾವಧಿಗೆ ಅಧಿಪತಿಯಾಗಿರುವ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಧ್ಯಾನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಜೀವನದ ಮೊದಲ 24 ವರ್ಷಗಳು "ವಸು" ದೇವತಾಗಣದ ಅಧೀನವಾಗಿರುತ್ತದೆ; ಮುಂದಿನ 44 ವರ್ಷಗಳು "ರುದ್ರ" ದೇವತಾಗಣದ ಹಾಗೇ ಮುಂದಿನ 48 ವರ್ಷಗಳು "ಆದಿತ್ಯ" ದೇವತಾಗಣದ ಅಧೀನವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ವೈದಿಕ ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ, ಆರೋಗ್ಯಕರ ಜೀವನವನ್ನು 116 ವರ್ಷಗಳು ಎಂದು ಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. "ಪುರುಷ ವಿದ್ಯೆ" ಎಂದರೆ ಅಂತಹ ದೀರ್ಘ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯಕರ ಜೀವನವನ್ನು ಕರುಣಿಸುವ ಈ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಧ್ಯಾನಿಸುವುದು.

"ವಸು" ದೇವತಾಗಣ 8 ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ಅವರು ಗಾಯತ್ರಿ ಛಂದಸ್ಸಿನ ಪ್ರತಿ ಸಾಲಿನ 8 ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಾರೆ. (8 ಅಕ್ಷರಗಳು X 3 ಸಾಲುಗಳು = 24 ಅಕ್ಷರಗಳು). ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರು ನಮ್ಮ ಜೀವನದ ಮೊದಲ 24 ವರ್ಷಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. 

"ರುದ್ರ" ದೇವತಾಗಣ 11 ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ಅವರು ತ್ರಿಷ್ಟುಪ್ ಛಂದಸ್ಸಿನ ಪ್ರತಿ ಸಾಲಿನ 11 ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಾರೆ. (11 ಅಕ್ಷರಗಳು X 4 ಸಾಲುಗಳು = 44 ಅಕ್ಷರಗಳು). ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರು ನಮ್ಮ ಜೀವನದ ಮುಂದಿನ 44 ವರ್ಷಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. 

"ಆದಿತ್ಯ" ದೇವತಾಗಣ 12 ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ಅವರು ಜಗತಿ ಛಂದಸ್ಸಿನ ಪ್ರತಿ ಸಾಲಿನ 12 ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಾರೆ. (12 ಅಕ್ಷರಗಳು X 4 ಸಾಲುಗಳು = 48 ಅಕ್ಷರಗಳು). ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರು ನಮ್ಮ ಜೀವನದ ಮುಂದಿನ 48 ವರ್ಷಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ.

ನೀವು ಯಾವಾಗಲೂ ಹೇಗೆ ವಿವಿಧ ಮಂತ್ರಗಳನ್ನು ಧ್ಯಾನಿಸಬಹುದೋ ಹಾಗೆಯೇ ನಿಮ್ಮ ವಯಸ್ಸಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಮತ್ತು ಪುರುಷ ವಿದ್ಯೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಕೆಲವು ಮಂತ್ರಗಳ ಮೇಲೆ ಏಕಾಗ್ರತೆ ವಹಿಸಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಗಾಯತ್ರಿ ಛಂದಸ್ಸಿನಲ್ಲಿರುವ ಋಗ್ವೇದದ ಗಾಯತ್ರಿ ಮಂತ್ರ (3.62.0), ಅಥವಾ ತ್ರಿಷ್ಟುಪ್ ಛಂದಸ್ಸಿನಲ್ಲಿರುವ ಹಿರಣ್ಯ ಗರ್ಭ ಸೂಕ್ತ (10.121), ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗ ಜಗತಿ ಛಂದಸ್ಸನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಪತಿ ಸೂಕ್ತ (2.23). ಈ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅಭ್ಯಾಸವು ಪುರುಷ ವಿದ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ.

ನಮ್ಮ ಮುಂದಿನ ಬರಹದಲ್ಲಿ, ನಾವು ಧ್ಯಾನಿಸಬೇಕಾದ ನಾಲ್ಕನೇ ವಿಷಯವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತೇವೆ; ಅಂದರೆ "ಪಂಚಾಗ್ನಿಹೋತ್ರ ವಿದ್ಯೆ".

ಮಧ್ವೇಶ ಕೆ
ವೇದಿಕ್ ಟ್ರೈಬ್

— 

4. ಪ್ರಾಣಾಗ್ನಿಹೋತ್ರ ವಿದ್ಯೆ

ಆದಿಭೌತಿಕವಾಗಿ "ಪ್ರಾಣ" ಎಂದರೆ ಇಂದ್ರಿಯಗಳ ಏಕದೇಶೀಯ ಅನುಭವ ಮತ್ತು ಜೀವಂತತೆಯ ಸ್ಥಿತಿ (ಹೋಮಿಯೋಸ್ಟಾಸಿಸ್) ಎಂದಾಗುತ್ತದೆ. 

ದೈವೀ ತತ್ವಗಳಲ್ಲಿ, ಪ್ರಾಣ ತತ್ವವು ಸೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಜೀವವಾಗಿದ್ದು, ಇತರ ಎಲ್ಲಾ ಜೀವರ ಚಟುವಟಿಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.

"ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರ" ಎಂಬುದು ಪವಿತ್ರವಾದ ಅಗ್ನಿಯಲ್ಲಿ ತುಪ್ಪ, ಹಾಲು ಅಥವಾ ಇತರ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುವ ದೈನಂದಿನ (ಬಾಹ್ಯ) ಆಚರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಹಾಗೆಯೇ "ಪ್ರಾಣಾಗ್ನಿಹೋತ್ರ" ಎಂಬುದು ಜಠರಾಗ್ನಿಯಲ್ಲಿ ಆಹಾರವನ್ನು ನೈವೇದ್ಯವಾಗಿ ಅರ್ಪಿಸುವ ದೈನಂದಿನ (ಆಂತರಿಕ) ಆಚರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಪ್ರಾಣದ ಐದು ರೂಪಗಳಿಗೆ ಅರ್ಪಣೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಪ್ರಾಣದ ಐದು ರೂಪಗಳೆಂದರೆ: 1. ಜೀವಂತಿಕೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ "ಮುಖ್ಯ ಪ್ರಾಣ"; 2. ಶಕ್ತಿಗಳ ಕೆಳಮುಖ ಚಲನೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ "ಅಪಾನ"; 3. ಶಕ್ತಿಗಳ ಮೇಲ್ಮುಖ ಚಲನೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ "ಉದಾನ"; 4. ಶಕ್ತಿಯ ಸಮಾನ ಹಂಚಿಕೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ "ಸಮಾನ"; 5. ಪ್ರಮುಖ ಅಂಗಗಳನ್ನು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹೃದಯವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ "ವ್ಯಾನ".

ಆಹಾರ ಸೇವನೆಯ ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ, "ಪ್ರಾಣಾಯ-ಸ್ವಾಹಾ, ಅಪಾನಯ-ಸ್ವಾಹಾ, ಉದಾನಾಯ-ಸ್ವಾಹಾ, ಸಮಾನಾಯ-ಸ್ವಾಹಾ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಯನಯ-ಸ್ವಾಹಾ" ಎಂದು ಜಪಿಸುವ ಮೂಲಕ ಐದು ಸಣ್ಣ ತುತ್ತುಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾರವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವುದು ಪರಬ್ರಹ್ಮ ತತ್ವವು ಎಂದು ಸೂಚಿಸಲು "ಬ್ರಹ್ಮಣೆ-ಸ್ವಾಹಾ" ಎಂದು ಜಪಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ ಇನ್ನೂ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ತುತ್ತನ್ನು ಸೇವಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವೈದಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಪ್ರಕಾರ ದೀಕ್ಷೆ ಪಡೆಯುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಗುರುವಿನಿಂದ ಸೂಕ್ತವಾಗಿ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಪಡೆಯುವ ಮೂಲಕ ನೀವು ಈ "ಪ್ರಾಣಾಗ್ನಿಹೋತ್ರ ವಿದ್ಯೆಯನ್ನು" ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಬಹುದು.

ನಮ್ಮ ಮುಂದಿನ ಬರಹದಲ್ಲಿ, ನಾವು ಧ್ಯಾನಿಸಬೇಕಾದ ಐದನೇ ವಿಷಯವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತೇವೆ; ಅಂದರೆ
 "ಉದ್ಗೀಥ ವಿದ್ಯೆ"

ಮಧ್ವೇಶ ಕೆ
ವೇದಿಕ್ ಟ್ರೈಬ್

— 

5. ಉದ್ಗೀಥ ವಿದ್ಯೆ

ಯಜ್ಞ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿ, "ಉದ್ಗಾತೃ" ಸಾಮವೇದ ಮಂತ್ರಗಳನ್ನು ಹಾಡುವರು.

ದೈವೀ ತತ್ವಗಳಲ್ಲಿ, ಪ್ರಾಣ ತತ್ವವು ಸೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಜೀವವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಉಸಿರಾಟಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ನಮ್ಮ ಉಸಿರಾಟವನ್ನು ಪರಬ್ರಹ್ಮನ ಸ್ತುತಿಯಾಗಿ ಹಾಡುವಂತೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಉಪನಿಷತ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಅವನನ್ನು "ಉದ್ಗೀಥ" ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.

"ವಾಕ್" (ಭಾರತಿ) ಪ್ರಾಣನ ಪತ್ನಿ ಮತ್ತು ಅವಳು ನಮ್ಮ ಮಾತಿಗೆ ಅಭಿಮಾನಿನಿ. ಅವಳು ನಮ್ಮ ಮಾತನ್ನು ದೇವತೆಗಳು, ಮಾನವರು ಮತ್ತು ಪಿತೃಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವ ಪರಬ್ರಹ್ಮಕ್ಕೆ ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾಳೆ. "ಉದ್ಗೀಥ ವಿದ್ಯೆಯಲ್ಲಿ, ಅವಳನ್ನು ಹಸುವಿನಂತೆ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅವಳ ನಾಲ್ಕು ಕಾಲುಗಳು ನಾಲ್ಕು ಸಮರ್ಪಣೆಯ ಉಚ್ಛಾರವಾಗಿವೆ (ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ಎರಡು ಉಚ್ಛಾರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಮಾನವರು ಮತ್ತು ಪಿತೃಗಳಿಗೆ ತಲಾ ಒಂದು ಉಚ್ಛಾರಣೆ).  

ಹಾಗೆಯೇ ವಾಕ್ಕನ್ನು ನಾಲ್ಕು ಹಂತಗಳಾಗಿ ವರ್ಗೀಕರಿಸಬಹುದು: "ಪರಾ, ಪಶ್ಯಂತಿ, ಮಧ್ಯಮ, ವೈಖರಿ". "ಪರಾ" ಎಂಬುದು ಸುಪ್ತ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿನ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದ ಮಾತು; "ಪಶ್ಯಂತಿ" ಎಂಬುದು ಜಾಗೃತ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಏರಿದ ಆದರೆ ಯಾವುದೇ ಪದಗಳನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸಲಾಗಿಲ್ಲದ ಮಾತು; “ಮಧ್ಯಮ” ಎಂಬುದು ಪದಗಳಲ್ಲಿ ರಚನೆಯಾಗಿರುವ ಆದರೆ ಇನ್ನೂ ಉಚ್ಚರಿಸಲಾಗಿಲ್ಲದ ಮಾತು; ಮತ್ತು "ವೈಖರಿ" ಎಂಬುದು ಉಚ್ಛಾರಣೆ ಆದ ಮಾತು. "ವಾಕ್" ಈ ನಾಲ್ಕು ಹಂತದ ಮಾತನ್ನೂ ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತಾಳೆ.

ಆದ್ದರಿಂದ ಉದ್ಗೀಥ ವಿದ್ಯೆಯಲ್ಲಿ, ನಾವು ನಮ್ಮ ಮಾತಿನ ಎಲ್ಲಾ ನಾಲ್ಕು ಹಂತಗಳನ್ನು "ಸ್ವಾಹಾ / ವಸತ್" ಉಚ್ಛಾರಣೆಯಿಂದ ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸುತ್ತೇವೆ, "ಹಂತ" ಉಚ್ಛಾರಣೆಯಿಂದ ಮನುಷ್ಯರಿಗೆ ಮತ್ತು "ಸ್ವಧಾ" ಉಚ್ಛಾರಣೆಯಿಂದ ಪಿತೃಗಳಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸುತ್ತೇವೆ. ವೈದಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಪ್ರಕಾರ ದೀಕ್ಷೆ ಪಡೆಯುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಗುರುವಿನಿಂದ ಸೂಕ್ತವಾಗಿ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಪಡೆಯುವ ಮೂಲಕ ನೀವು ಈ ಉದ್ಗೀಥ ವಿದ್ಯೆಯನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಬಹುದು.

ನಮ್ಮ ಮುಂದಿನ ಬರಹದಲ್ಲಿ, ನಾವು ಧ್ಯಾನಿಸಬೇಕಾದ ಆರನೇ ವಿಷಯವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತೇವೆ; ಅಂದರೆ
 "ಪಂಚಾಗ್ನಿ ವಿದ್ಯೆ"

ಮಧ್ವೇಶ ಕೆ
ವೇದಿಕ್ ಟ್ರೈಬ್

— 

6. ಪಂಚಾಗ್ನಿ ವಿದ್ಯೆ

ವೈದಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ, "ಶ್ರೌತ" ಆಚರಣೆಯ ಭಾಗವಾಗಿರುವ "ತ್ರೇತಾಗ್ನಿ" (ಮೂರು ಪವಿತ್ರ ಅಗ್ನಿ) ಎಂದರೆ ಗಾರ್ಹಪತ್ಯ-ಅಗ್ನಿ, ಆವಾಹನೀಯ-ಅಗ್ನಿ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ-ಅಗ್ನಿ. ಉಪನಿಷತ್ತುಗಳಲ್ಲಿ, "ಪಂಚಾಗ್ನಿ" ವಿದ್ಯೆಗಾಗಿ ಇನ್ನೂ ಎರಡು ಅಗ್ನಿಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ: ಪುರುಷ (ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಗಾಗಿ ವೀರ್ಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುವವನು) ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆ (ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವವಳು). 

ವೈದಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯವು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು "ವಾಮ-ಯಜ್ಞ" ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪುರುಷನನ್ನು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯನ್ನು - ಎರಡು ಅಗ್ನಿಗಳು ಎಂದು ರೂಪಕವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಪುರುಷನು ತಿನ್ನುವ ಆಹಾರವು ಸಂತಾನೋತ್ಪಗೆ ವೀರ್ಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಹವಿಸ್ಸಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆ ತಿನ್ನುವ ಆಹಾರವು ಸಂತಾನವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮತ್ತು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವ ಹವಿಸ್ಸಾಗಿದೆ.

ರೂಪಕವಾಗಿ ಹೇಳಲಾದ ಎರಡು ಅಗ್ನಿಗಳ ಜೊತೆಗೆ, ಇನ್ನೂ ಮೂರು ನಿಜವಾದ ಅಗ್ನಿಗಳು ಪಂಚಾಗ್ನಿಹೋತ್ರ ವಿದ್ಯೆಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ: ಗಾರ್ಹಪತ್ಯ-ಅಗ್ನಿ, ಆವಾಹನೀಯ-ಅಗ್ನಿ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ-ಅಗ್ನಿ.

ಮದುವೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗಾರ್ಹಪತ್ಯ-ಅಗ್ನಿಯನ್ನು ಬೆಳಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು "ಅಗ್ನಿ-ಹೋತ್ರ" ಎಂಬ ಆಚರಣೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಪರಿಚರ್ಯೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಇತರ ಎರಡು ಅಗ್ನಿಗಳಿಗೆ ಮೂಲವಾಗುತ್ತದೆ. ಮನೆಯ ಯಜಮಾನನ ಮರಣದ ನಂತರ, ಅದೇ ಅಗ್ನಿಯನ್ನು ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಚಿತೆಯನ್ನು ಬೆಳಗಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

"ಶ್ರೌತ ಯಜ್ಞ" ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ಆಹುತಿ ನೀಡಲು ವಿಶೇಷ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಆವಾಹನೀಯ-ಅಗ್ನಿಯನ್ನು ಗಾರ್ಹಪತ್ಯ-ಅಗ್ನಿಯಿಂದ ಉರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಹಾಗೆಯೇ, "ಶ್ರೌತ ಯಜ್ಞ" ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಿತೃಗಳಿಗೆ ನೈವೇದ್ಯಗಳನ್ನು ಮಾಡಲು ವಿಶೇಷ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಆವಾಹನೀಯ-ಅಗ್ನಿಯಿಂದ ದಕ್ಷಿಣ-ಅಗ್ನಿಯನ್ನು ಉರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ವೈದಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಪ್ರಕಾರ ದೀಕ್ಷೆ ಪಡೆಯುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು "ಗುರುಗಳಿಂದ" ಸೂಕ್ತವಾಗಿ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಪಡೆಯುವ ಮೂಲಕ ನೀವು ಈ ಪಂಚಾಗ್ನಿ ವಿದ್ಯೆನ್ನು ಧ್ಯಾನಿಸಬಹುದು.

ನಮ್ಮ ಮುಂದಿನ ಬರಹದಲ್ಲಿ, ನಾವು ಧ್ಯಾನಿಸಬೇಕಾದ ಏಳನೇ ವಿಷಯವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತೇವೆ; ಅಂದರೆ
 "ಆನಂದಮಯ ವಿದ್ಯೆ"

ಮಧ್ವೇಶ ಕೆ
ವೇದಿಕ್ ಟ್ರೈಬ್

— 

7. ಆನಂದಮಯ ವಿದ್ಯೆ

ಸಾಮಾನ್ಯ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ, ವೈದಿಕ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು "ಕರ್ಮ ಕಾಂಡ" ಮತ್ತು "ಜ್ಞಾನ ಕಾಂಡ" ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಇವುಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಇನ್ನೊಂದು ವಿಭಾಗವೂ ಇದೆ "ಉಪಾಸನಾ ಕಾಂಡ" (ಇದರ ಬಗೆಗಿನ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ನಾವು ಇಂದು ಬಹುತೇಕ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ).

ಕರ್ಮ-ಕಾಂಡವು "ಕರ್ಮ ಮೀಮಾಂಸಾ" (ವೈದಿಕ ಆಚರಣೆಗಳ ಕುರಿತಾದ ಚಿಂತನೆ) ಆಗಿದೆ, ಉಪಾಸನಾ-ಕಾಂಡವು "ದೈವೀ ಮೀಮಾಂಸಾ" (ದೇವತೆಗಳ ಕುರಿತು ಚಿಂತನೆ) ಆಗಿದೆ ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನ-ಕಾಂಡವು "ಬ್ರಹ್ಮ ಮೀಮಾಂಸಾ" (ಪರಬೃಹ್ಮದ ಚಿಂತನೆ) ಆಗಿದೆ.

ದೈವೀ ಮೀಮಾಂಸೆಯಲ್ಲಿ, ದೇವತೆಗಳ ತಾರತಮ್ಯ, ಅವರ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸ್ವಭಾವ, ಅವರನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ವಿಧಾನ, ಭೌತಿಕ ಆಯಾಮದಲ್ಲಿ ಅವರ ರೂಪ ... ಇತ್ಯಾದಿ ಪ್ರಮೇಯಗಳನ್ನು ಚಿಂತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಉಪನಿಷತ್ತುಗಳಲ್ಲಿನ "ಆನಂದಮಯ ವಿದ್ಯೆಯು" ದೈವೀ ಮೀಮಾಂಸೆಯ ಒಂದು ಅಂಶವನ್ನು ಹೇಳುತ್ತದೆ - ಅಂದರೆ ದೇವತೆಗಳ ತಾರತಮ್ಯ. 

ಆದ್ದರಿಂದ, "ಆನಂದ ವಿದ್ಯೆ" ಎಂದರೆ ದೇವತೆಗಳ ತಾರತಮ್ಯದ ಪ್ರಕಾರ ಅವರ ಸ್ವರೂಪಭೂತವಾದ ಆನಂದ ಇದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಯುವುದು ಮತ್ತು ಇದರ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಅವರನ್ನು ಉಪಾಸಿಸುವುದು. ಈ ರೀತಿಯ ಉಪಾಸನೆಯನ್ನು "ದೇವತಾ ತಾರತಮ್ಯ ಉಪಾಸನೆ" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು "ಪಂಚರಾತ್ರ" ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯವು ಇಂದಿಗೂ ತತ್ವವಾದದ ಅನುಯಾಯಿಗಳಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರೆದಿದೆ.

ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ ನೀವು ಶ್ರೀ ಜಗನ್ನಾಥದಾಸರ "ಹರಿಕಥಾಮೃತಸಾರ"ದ "ಕಕ್ಷ ತಾರತಮ್ಯ ಸಂಧಿ"ಯನ್ನು ಓದಬಹುದು.

ನಮ್ಮ ಮುಂದಿನ ಬರಹದಲ್ಲಿ, ನಾವು ಧ್ಯಾನಿಸಬೇಕಾದ ಎಂಟನೇ ವಿಷಯವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತೇವೆ; ಅಂದರೆ
 "ದಹರ ವಿದ್ಯೆ"

ಮಧ್ವೇಶ ಕೆ
ವೇದಿಕ್ ಟ್ರೈಬ್

— 

8. ದಹರ ವಿದ್ಯೆ

"ಓಂ" ಅನ್ನು "ಪ್ರಣವ" ಮತ್ತು "ಭೂಃ, ಭುವಃ, ಸುವಃ" ಅನ್ನು "ವ್ಯಾಹೃತಿ" ("ಓಂ" ನ ವಿಸ್ತರಣೆ) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಭೌತಿಕ ಆಯಾಮದಲ್ಲಿ, "ಭೂಃ" ಎಂದರೆ ಭೂಮಿ, "ಭುವಃ" ಎಂದರೆ ಆಕಾಶ ಮತ್ತು "ಸುವಃ" ಎಂದರೆ ಅಂತಿರಿಕ್ಷ. 

ಅಂತರಿಕ್ಷವು ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಆಕಾಶ ಎರಡನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. "ಅಗ್ನಿ" ಭೂಸ್ಥಾನೀಯ ದೇವತೆ, "ವಾಯು" ಆಕಾಶಕ್ಕೆ ದೇವತೆ ಮತ್ತು "ಬ್ರಹ್ಮಣಸ್ಪತಿ" ಅಂತರಿಕ್ಷದ ದೇವತೆ. ಅವರು ಭೂಃ, ಭುವಃ, ಸುವಃ ಎಂಬ ವ್ಯಾಹೃತಿಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಾರೆ

"ದಹರ ವಿದ್ಯೆ" ಯಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಹೃದಯವು "ದಹರಾಕಾಶ" ಎಂಬ ಆಂತರಿಕ ಆಕಾಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ದಹರಾಕಾಶದಲ್ಲಿ ವಾಯು ಮತ್ತು ಅಗ್ನಿ ಈ ಇಬ್ಬರು ದೇವತೆಗಳೂ ಇದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಉಪನಿಷತ್ತು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಅವರನ್ನು "ಭೂಃ, ಭುವಃ" ಎಂಬ ವ್ಯಾಹೃತಿಗಳ ಮೂಲಕ ಉಪಾಸಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬ್ರಹ್ಮಣಸ್ಪತಿಯನ್ನು "ಸುವಃ" ಎಂಬ ವ್ಯಾಹೃತಿಯ ಮೂಲಕ ಉಪಾಸಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಈ ದೇವತೆಗಳ ಮೂಲಕ, ನಮ್ಮ ಹೃದಯದಲ್ಲಿರುವ ಪರಬ್ರಹ್ಮವನ್ನು ಉಪಾಸಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ನಿಮ್ಮ ದಹರಾಕಾಶದಲ್ಲಿ ಈ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಪರಬ್ರಹ್ಮವನ್ನು ಧ್ಯಾನಿಸುವ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ನೀವು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. 

ಈ ಪರಿಚಯಾತ್ಮಕ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಎಂಟು ವಿದ್ಯೆಗಳನ್ನು ನಿಮಗೆ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲು ವೇದಿಕ್ ಟ್ರೈಬ್ ಗೆ ಸಂತೋಷವಾಗಿದೆ

ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಕುತೂಹಲವನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕುವುದು ನಮ್ಮ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ, ಇದರಿಂದ ನೀವು ವೈದಿಕ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುತ್ತೀರಿ ಮತ್ತು ನಿಮ್ಮ ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೀರಿ ಎಂಬ ಆಶಯ ನಮಗಿದೆ.

ಮಧ್ವೇಶ ಕೆ
ವೇದಿಕ್ ಟ್ರೈಬ್

Eight Vidyas for meditation from Upanishads

Eight Vidyas for meditation from Upanishads 

Introduction

The word "Vidya" comes from the root "vid" which indicates "to know". So, in common parlance "vidya" indicates knowledge.

However, in Vedic parlance "Vidya" is the knowledge acquired through meditation. Because, the term also indicates subjective discovery of truth, which occurs when we meditate upon any subject.

Upanishads lay down many subjects for a "sadhaka" to meditate upon. These subjects of mediation are termed as "vidya" because they are the subjective reality of upanishadic rishis. In Vedic tradition, thirty two such vidyas are recognized and they are spread across Chandogya Upanishad, Brihadaranyaka Upanishad, Taittiriya Upanishad and Talavakara Upanishad.

Vedic Tribe is happy to discuss eight such vidyas in this introductory series: (1) Gayatri Vidya, (2) Akshi Vidya, (3) Purusha Vidya, (4) Pranagnihotra Vidya, (5) Udgitha Vidya, (6) Panchagni Vidya, (7) Anandamaya Vidya, & (8) Dahara Vidya

Our intention is to create enough curiosity in you so that you study Vedic literature and adopt them in your day to day life.

In our next write up we will discuss the first subject of meditation “Gayatri Vidya”.

Madhwesh K
Vedic Tribe

— 

1. Gayatri Vidya

In “Gayatri Vidya”, the meaning of Gayatri Mantra is meditated upon.

The mantra in Rigveda 3.62.10 is:

Tat saviturvarenyam. 
Bhargodevasya dhimahi. 
Dhio Yo Na: Prachodayat

The first line indicates the attribute of “Parabrahman”; the second line is a resolution to meditate upon it; and the third line is seeking our mind to be inspired in its path.

The attribute of “Parabrahman” is that it pervades the entire creation and drives the same being immanent as well as transcendent. Vedic texts lays down many more such attributes and the “Sadhaka” should meditate upon these attributes. “Sadhaka” should always endeavor to align his / her mind to the path of “Parabrahman”.

Apart from this simple meaning there are many other esoteric meanings to Gayatri Mantra. For example, the three lines of the mantra represent three states of consciousness, three segments of “Purusha Sukta”, three forms of presenting Vedic knowledge (poetry, prose & music)...etc.

If you are a beginner in spiritual practice, you may start by meditating upon the simple meaning of Gayatri Mantra and gradually move to esoteric meanings, which is part of “Gayatri Vidya”.

In our next write-up, we will discuss the second subject of meditation; i.e. “Akshi Vidya”.

Madhwesh K
Vedic Tribe

— 

2. Akshi Vidya

In “Akshi Vidya”, the experience of the eyes is meditated upon.

“Akshi Vidya” can be understood from three perspectives: “adibhoutika” (meaning in the physical realm); “adidaivika” (meaning in the realm of deities); and “adhyatmika” (the ultimate meaning referring to “Parabrahma”). 

When we close our eyes, we generally witness wispy clouds, moving specks of light, geometric shapes, flashes of white, snow …etc. It is a neurological activity generally called “phosphenes”. This can be used to focus our mind at the beginning of meditation and this is the “adibhoutika” perspective of “Akshi Vidya”.

In Vedic tradition, eyes are one of the prominent organs and many deities are associated with them (E.g. Surya, Chandra, Indra, Shachi etc) and among them, Surya is the presiding deity. “Surya-sukta” of Rigveda, “Adityahridayam” of Valmiki Ramayana or other “stotra” dedicated to Surya can be meditated upon. Similarly suktas or slokas dedicated to other dieties associated with eyes can also be meditated upon. This is the “adbhidaivika” perspective of “Akshi Vidya”.

In Mandukya Upanishad, the Parabrahman present in the eyes and driving our wakeful state is called “Vishwa”. Meditating upon this aspect of Parabrahman is the “adhyatmika” perspective of “Akshi Vidya”.

In our next write-up, we will discuss the third subject of meditation i.e., “purusha vidya”.

Madhwesh K
Vedic Tribe

—- 

3. Purusha Vidya

In “Purusha Vidya”, the deities presiding over the lifetime of a human being are meditated upon.

First 24 years of life are presided over by “Vasu” group of deities; next 44 years by “Rudra” group; and the next 48 years by “Aditya” group. Hence, in the Vedic parlance, a healthy life is perceived to be 116 years long. “Purusha Vidya'' is to meditate upon these deities seeking such a long and healthy life.

“Vasu” group includes 8 deities and they represent 8 syllables in each line of “Gayatri Chandas” (8 syllables X 3 lines = 24 syllables). Hence they preside over the first 24 years of our life. 

“Rudra” group includes 11 deities and they represent 11 syllables in each line of “Trishtup Chandas” (11 syllables X 4 lines = 44 syllables). Hence they preside over the next 44 years of our life. 

“Aditya” group includes 12 deities and they represent 12 syllables in each line of “Jagathi Chandas” (12 syllables X 4 lines = 48 syllables). Hence they preside over the next 48 years of our life. 

You may always meditate upon different mantras and depending on your age you may concentrate on matras as per Purusha Vidya. For example, Gayatri Mantra of Rigveda (3.62.0) which is in Gayatri Chandas OR Hiranya Garbha Sukta of Rigveda (10.121) which is in Trishtup Chandas OR Brahmanaspati Sukta of Rigveda (2.23) which is mostly in Jagati Chandas. This specific practice is key in “Purusha Vidya”.

In our next write-up, we will discuss the fourth subject of meditation: “Pranagnihotra Vidya”.

Madhwesh K
Vedic Tribe

— 

4. Pranagnihotra Vidya

In the physical realm, "Prana" means totality of senses and the state of aliveness (homeostasis). 

In the realm of deities, "Prana" is the highest conscious being in the creation who is responsible for homeostasis of all other consciousness.

"Agnihotra" is a daily (external) ritual of offering ghee, milk or other obligations in sacred fire. So "pranagnihotra" is a daily (inner) ritual of offering food as oblation in the sacred fire present in our stomach. Offering is made to five forms of "prana" present in our body.

"Prana" operates in five forms in our body: 1. "Mukhya Prana" maintaining homeostasis; 2. "Apana" controlling downward movement of energies; 3. "Udana" controlling upward movement of energies; 4. "Samana" ensuring equal distribution of energies; 5. "Vyana" maintaining vital organs especially the heart.

At the beginning of food consumption, five small bites are consumed by chanting "pranaya-swaha, apanaya-swaha, udanaya-swaha, samanaya-swah and vyanaya-swaha" indicating the said oblation. One more bite is consumed by chanting "brahmane-swaha" for indicating ultimately it's parabrahma who receives all the essence. You may practice this "Pranagnihotra Vidya" by getting initiated as per the Vedic tradition and by being appropriately guided by a “Guru”.

In our next write-up, we will discuss the fifth subject of meditation “Udgita Vidya”.

Madhwesh K
Vedic Tribe

— 

5. Ugditha Vidya

In yajnic ritual, "Udgatr" is the one who sings Samaveda mantras.

In the realm of deities, "Prana" is the highest conscious being in the creation and is responsible for our respiration. He is also called "Udgitha" in Upanishads because he turns our respiration into song in the praise of Parabrahma.

"Vak" (Bharati) is the consort of "Prana" and she regulates our speech. She turns our speech into oblation to Parabrahma present in Devas, humans and Pitrus. In “Udgitha Vidya”, she is imagined as a cow and her four legs are four chants dedicated to them (two chants for Devas and one chant each for humans & Pitrus). 

Speech also can be categorized into four levels: “Para, Pashyanti, Madhyama, Vaikhari”. “Para” is the subtle speech at unconscious level; “Pashyanthi” is the speech which has risen to conscious level but no words are assigned; “Madhyama” is the speech structured in words but not yet uttered; and “Vaikhari” is the speech uttered. “Vak” regulates these four levels of speech too.

So in Udgitha Vidya, we offer all the four levels of our speech as oblation to Devas by chanting "swaha / vasat”, to humans by chanting "hanta" and to Pitrus by chanting "swadha”. You may practice this "Udgitha Vidya" by getting initiated as per the Vedic tradition and by being appropriately guided by a “Guru”.

In the next write-up we will discuss the sixth subject of meditation: "Panchagni Vidya".

Madhwesh K
Vedic Tribe

— 

6. Panchagni Vidya

In Vedic tradition, "tretagni" (three sacred fire) which is part of "shrauta" ritual are: Garhapatya-agni, Avahaneeya-agni and Dakshina-agni". In Upanishads, two more fires are added to make “panchagni”; i.e., man (who provides seed for procreation) and woman (who completes the process of procreation).

Vedic tradition treats the process of procreation as “vama-yajna” and calls man & woman - two fires as a metaphor. The food eaten by the man is an oblation for providing seed of procreation and food eaten by woman is an oblation for sustaining & completing the process of procreation.

In addition to the said two metaphoric fires, three more actual fires are part of “panchagnihotra vidya”: Garhapatya-agni, Avahaneeya-agni and Dakshina-agni.

Garhapatya-agni is kindled during the marriage and is maintained continuously as a part of ritual called “agni-hotra”. It becomes the source for other two agnis. Upon the death of the householder, the same agni is used to kindle the funeral pire.

Avahaneeya-agni is kindled from Garhapatya-agni only on special occasions for making oblations to devas in “shrauta yajna” rituals.

Dakshina-agni is kindled from Avahaneeya-agni only on special occasions for making oblations to pitrus in “shrauta yajna” rituals.

You may meditate upon this "Panchagni Vidya" by getting initiated as per the Vedic tradition and by being appropriately guided by a “Guru”.

In the next write-up we will discuss the seventh subject of meditation: "Anandamaya Vidya".

Madhwesh K
Vedic Tribe

— 

7. Anandamaya Vidya

In common parlance, Vedic literature is divided into "karma kanda" (ritual segment) and "jnana kanda" (knowledge segment). However, there is another segment, knowledge of which is almost lost - "upanasa-kanda". 

Karma-kanda deals with "karma mimamsa" (contemplation on Vedic rituals), upasana-kanda deals with "daivee mimamsa" (contemplation on deities) and jnana-kanda deals with "Brahma mimamsa" (contemplation on Parabrahma).

In daivee mimamsa, hierarchy of deities, their subtle nature, method of worshipping them, their appearance in the physical realm…etc are dealt with.

"Anandamaya Vidya" in Upanishads captures one of the aspects of daivee mimamsa - i.e. hierarchy of deities. 

So, "anandamaya vidya" is to understand that the hierarchy of deities depend on their inherent "ananda" (bliss) and also to worship them according to their hierarchy. This form of worship is called "devata taratamya upasana" and it is also part of "panchatantra" tradition. This tradition is continued among adherents of "tatvavada" even today.

To know more you may read "kaksha taratamya sandhi" of "Harikathamrutasara" by Sri Jagannatha Dasa.

In the next write-up we will discuss "Dahara Vidya".

Madhwesh K
Vedic Tribe

— 

8. Dahara Vidya

"Om" is called "pranava" and "bhuh, bhuvah, suvah" are called "vyahriti" (extension of "om").

In the physical realm, "bhuh" means land, "bhuvah" means sky and "suvah" means space ("Akasha").

"Akasha" encompasses both the land and the sky. "Agni" is the deity of land, "Vayu" is the deity of sky and "brahmanaspati" is the deity of space. They also represent "bhuh", "bhuvah" & "suvah" respectively.

In "Dahara Vidya" our heart is imagined to have an inner space called "dahara-akasha". Upanishad says both "vayu" & "Agni" are present in "dahara-akasha". They are worshipped via "bhuh, bhuvah" chant and "brahmanaspati" is worshiped via "suvah" chant. Ultimately, through these deities, "Parabrahma" is worshipped inside our heart.

You may adopt this practice of meditating upon these deities and the Parabrahma inside your "dahara-akasha".

Vedic Tribe is happy to have brought you eight vidyas from upanishads in this introductory series.

Our intention is to create enough curiosity in you so that you study Vedic literature and adopt them in your day to day life.

All the best.

Madhwesh K
Vedic Tribe